مراقبت از پوست و مو

پوست وسیعترین ارگان بدن است. و به دلیل آنکه به طور پیوسته در معرض دید خود شخص و افراد جامعه است، بسیار مورد توجه قرار دارد. امروزه افراد به وضعیت ظاهری خود اهمیت زیادی می دهند و بیش از گذشته تمایل دارند از این نظر مقبول جامعه باشند. به طوری که طبق برخی آمارها ، در بسیاری از موارد، افراد درمانهای مربوط به ظاهر خود را حتی به درمان بیماری داخلی و جسمی دیگر ترجیح می دهند.

در سالهای اخیر، پیشرفتهای زیادی در حوزه فرآورده های محصولات مراقبت پوست و مو حاصل شده است. و روش ها و فرآورده های گوناگونی مربوط به زیبایی، آرایش و مراقبت های تخصصی در دسترس قرار گرفته اند. بدیهی است بهره گرفتن صحیح و مناسب از این محصوالت، نیازمند داشتن دانشی مختصر از ساختمان پوست و فرآورده های آرایشی بهداشتی است. کسب این دانش می تواند به افراد کمک کند. تا با انتخاب درست محصوالت مورد نیاز برای مراقبت از پوست و مو، ضمن کسب نتیجه بهتر، هزینه های کمتری را متقبل شده و احتمال آسیب و عوارض ناشی از فرآورده های آسیب رسان را کاهش دهند.

اورین تنها برند multi active ingredients تولید شده در ایران می‌ باشد. به این معنا که مواد اولیه موثره زیادی در فرمولاسیون هر محصول به کار رفته است. همه محصولات قابلیت 360 درجه دارند، یعنی هر محصول تمام مشکلات ( پاتوژنس ها ) پوستی را در نظر می گیرد. و با تمرکز بر روی مشکل اصلی پوست دیگر موارد مثل حساسیت، التهاب، جوش و لک، خشکی و… را برطرف می کند یا از بروز حساسیت جدید جلوگیری می کند.

طبقه بندی فرآورده های آرایشی بهداشتی

فرآورده های آرایشی بهداشتی بر اساس عملکرد به سه دسته تقسیم می شوند:

– دسته اول فرآورده هایی هستند که موجب بهبود ظاهر و محصولات زیبایی پوست و محصولات زیبایی مو می شوند. عمده هدف آنها ایجاد ظاهری جذاب به ویژه در مناطقی از صورت و بدن است که توجه دید بر آنها متمرکز می شود. ترکیبات پوشاننده که برای پوشاندن و مخفی کردن ضایعات پوست استفاده می شوند. نیز دراین دسته قرار می گیرند.کرم پودرها، پن کیک ها، رنگ مو ها، الک ها و براق کننده های ناخن، روغن های برنزه کننده و … دراین دسته قرار می گیرند.
– دسته دوم فرآورده های مراقبت کننده از پوست می باشند که هدف آنها تمیز کردن، لطیف کردن، حفظ شادابی و جوانی پوست و مو و رفع مشکالت مربوط به آنها است. مرطوب کننده ها، پاک کننده های پوست و مو، محصوالت ضد پیری ، روشن کننده ها، ضد چروک ها، کرم های دور چشم و … در این دسته قرار می گیرند.
– دسته سوم محصوالت محافظت کننده پوست در برابر تاثیرات نور خورشید، سرما ، باد و … هستند. ضد آفتاب ها، شوینده های آنتی باکتریال و… و حتی مرطوب کننده ها در این دسته قرار می گیرند.

الزم به ذکر است در برخی موارد، یک فراورده ممکن است به بیش از یک دسته تعلق داشته باشند. برای مثال ضد آفتاب های رنگی به دو دسته اول و سوم تعلق دارند. زیرا هم اثر محافظت کننده در برابر آفتاب دارند و هم برای زیبایی پوست و پوشاندن لک های پوستی استفاده می شوند.

مرز بین دارو و فرآورده های آرایشی

در گذشته، حد و مرز دارو و مواد آرایشی محدود به مرطوب کننده ها، مواد پاک کننده و رنگ دهنده های پوست یا مو بودند. ولی اخیرا مرز بین دارو و مواد آرایشی در حال مخدوش شدن است. پیشرفت های وسیعی که در حوزه تولید فراورده های آرایشی صورت گرفته است. موجب شده است این فراورده ها نقشی پررنگ در درمان بیماری های پوست و مو داشته باشند. به طوری که امروزه فرآورده های آرایشی زیادی برای درمان آکنه (جوش صورت)، لک های صورت، ریزش مو و ابرو، شوره سر و … به بازار عرضه شده اندکه موجب شده اند مرزبندی آرایشی و دارویی بسیار دشوار گردد.

از این رو در دسته بندی جدیدی فرآورده های مراقبت از پوست و مو را به سه دسته تقسیم میکنند:

– فرآورده های آرایشی(cosmetics) : فرآورده هایی که برای زیبایی و مراقبت های اولیه از پوست و مو استفاده می شوند مانند کرم پودرها ، مرطوب کننده ها و …
– فرآورده های آرایشی شبه دارو (cosmecutical) :فرآورده هایی که در دسته تقسیم بندی دارویی قرار نمی گیرند ولی برای درمان بیماری های پوست و مو مورد استفاده قرار می گیرند مثل ضد لک ها، ضد آکنه ها و ترکیبات ضد ریزش مو.
– و فرآورده های دارویی : (Pharmaceuticals) محصوالتی هستند که در آنها از ترکیبات دارویی مورد تایید FDA برای درمان بیماری های پوست و مو استفاده شده است مانند کرم های هیدروکینون و ترتینوئین برای درمان لک و آکنه صورت.

در این دسته بندی نیز گاهی ترکیبات به دو دسته تعلق می گیرند، برای مثال هیدروکینون در غلظت های کمتر از 2 درصد در گروه فرآورده های آرایشی شبه دارو ( دسته دوم) و در غلظت های باالی 2 درصد در دسته فرآورده های دارویی قرار می گیرد.

نقش آموزش

علم آرایشی بهداشتی همچون سایر علوم، در سالهای اخیر به سرعت در حال گسترش است. طیف وسیعی از فن آوری ها، مواد موثره فعال و محصوالت در این حوزه معرفی شده اند. از طرف دیگر تمایل افراد به داشتن ظاهری جذاب تر و زیباتر و همچنین افزایش سطح بهداشت، موجب ایجاد بازاری بزرگ برای این فراورده ها شده است. در نتیجه برندها و محصوالت بسیار زیادی در سراسر دنیا به بازار ورود کرده اند. امروزه فراورده های آرایشی بهداشتی آنچنان تنوع وسیعی دارند که موجب می شود انتخاب محصول مناسب برای هر فرد با توجه به نیاز، سلیقه و بودجه بسیار سخت گردد. از طرف دیگر حضور برندهای تقلبی و سودجویان در این بازار وسیع می تواند آسیب های جبران ناپذیری به سالمت مصرف کنندگان وارد کند. توجه به همین موارد و چند مورد زیر کافی است تا نیاز به کسب دانشی مختصر را

برای مصرف کنندگان و توصیه کنندگان ضروری کامال احساس شود:

– محصوالت آرایشی در اشکال مختلفی از قبیل کرم، لوسیون، ژل، سرم و … تهیه می شوند که هریک برای پوست و موی خاصی طراحی شده اند، همچنین هر یک از اشکال از نظر ماندگاری روی پوست و سایر ویژگی ها نیز متفاوت است. بنابراین هنگام انتخاب فراورده های آرایشی بهداشتی، باید اطالعات اولیه ای در مورد اشکال مخالف آرایشی بهداشتی داشته باشید.

– فراورده هایی که برای درمان مشکالت پوست و مو طراحی شده اند (مثل ضد لک ها یا فراورده های ضد ریزش مو) حاوی مواد موثره فعال هستند که آشنایی با این مواد در انتخاب فراورده مناسب کمک کننده خواهد بود. – آشنایی با ساختمان پوست و مو، نیازها، شرایط مراقبتی و …. برای انتخاب فراورده مناسب ضروری است. برای مثال برای انتخاب یک شامپوی مناسب باید بتوانید نوع موی خود را درست تشخیص بدهید و بدانید چه مراقبت هایی برای موی خود لازم دارید.

– آشنایی با مواد اولیه تشکیل دهنده محصوالت آرایشی و بهداشتی به شما کمک می کند بتوانید فراورده هایی را انتخاب کنید که از مواد اولیه مرغوب تری ساخته شده اند و از مواد اولیه زیانبار در تولید آنها استفاده نشده است. برای مثال وقتی بدانید نگهدارنده های حاوی پارابن در فراورده های آرایشی بهداشتی یا ماده ای مانند کوکامید DEA در شامپوها ریسک سرطان را افزایش می دهند هنگام انتخاب محصول مورد نظر خود، قطعا می توانید محصوالتی را انتخاب کنید که فاقد این ترکیبات باشند.

تالیف: دکتر مرتضی شفقی خالکی